مثل نفس کشیدن شعر مینویسم
بعد از ظهر روز شنبه مورخ ۲۶ ماه مهر در سومین روز از نمایشگاه بزرگ کتاب کرمان مجموعهی شعر حمید نیک نفس با عنوان “چغوک او چکو” رونمایی شد. در این مراسم وحید محمدی و محمدعلی جوشایی؛ معاونین اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از هنرمندان استان از جمله سیدجلال طیب، مهدی محبی کرمانی، علی اکبر کرمانی نژاد، علیرضا هاشمی نژاد، محمدرضا هاشمی نژاد، سعید کوشش، مجتبی احمدی و .. در غرفهی نشر نون حضور به هم رساندند. کتاب مذکور در شمارگان ۱۱۰۰ نسخه توسط “نشر نون” چاپ شده و برای اولین بار در نمایشگاه کتاب کرمان عرضه میگردد. ناشر این مجموعه “چغوک او چکو” را چنین معرفی میکند: «مجموعه شعر «چُغوکِ اُوْچِکو» اثر شاخص حمید نیکنفس است که شامل دوبیتیهای با گویش کرمانی است. نیکنفس در این کتاب سعی کرده کلمات و عبارتهای فراموششده و یا کمتر استفادهشدهی گویش کرمانی را یادآوری کند.»
خبرنگار “استقامت” به مناسبت رونمایی«چُغوکِ اُوْچِکو» با حمید نیک نفس؛ شاعر و طنزپرداز نامآشنا گفت و گوی کوتاهی انجام دادهاست که پیش رو است.
آقای نیک نفس به استقامت میگوید: «خیلی وقت است از اینکه اصطلاحات زیبای کرمانی فراموش شود، دل نگرانم و این دغدغه را دارم، به همین دلیل سعی کردم تا به سهم خودم در حفظ آنها بکوشم.»
وی میافزاید: «البته به این نکته اذعان دارم که صدا و سیمای استان هم در جهت حفظ لهجهها و گویشهای مختلف استان تلاش کرده اما انتقادی هم که به آنها وارد است این است که در بسیاری موارد به صورت غیرکارشناسانه با این مهم برخورد میکنند و همین مساله باعث میشود خیلی وقتها لهجهی کرمانی و شهرستانهای دیگر این استان جنبهی فکاهی و لودگی پیدا کنند و شیرینیهای آن در این میان قربانی شود.»
شاعر مجموعهی «چُغوکِ اُوْچِکو» معتقد است: «دوستان صدا و سیما البته یک معذوریت دیگر هم دارند و آن هم این است که فرمت کار آنها صوتی و تصویری است، در حالی که خیلی وقتها تنها فرم نوشتاری و مکتوب گویش میتواند دقایق و ظرایف لهجه را ثبت کند و به سمت فکاهه نرود.»
حمید نیک نفس دربارهی تاریخچهی سرایش این مجموعه به خبرنگار استقامت میگوید: «من با تکیه بر حافظهی شخصی و شنیدههایم از لالاییها، دوبیتیها و ضربالمثلها در طول زندگی در حدود ۲۰۰۰ دوبیتی با گویش کرمانی و شهرستانهای مجاور مثل رفسنجان و سیرجان و بردسیر و زرند سروده بودم و معتقدم اشتراکات ساختاری فراوانی بین این لهجهها وجود دارد، اما همهی آن دوبیتیها را گم کردم و خیلی خوشحالم که آن مجموعهی دو هزار بیتی را گم کردم به ایندلیل که در این بین به کتاب تاریخچهی فرهنگ (آموزش و پرورش) کرمان از بدو تاسیس تا سالهای میانی دههی پنجاه برخوردم، که به همت زندهیاد دکتر باستانی پاریزی منتشر شده بود و در انتهای آن مجموعهای از ضربالمثلها و ترانهها و آداب و رسوم کرمان شرح و تفصیل شده بود، موخرهی آن کتاب برای من منبع سرایش این دوبیتیها شد.»
این شاعر میافزاید: «این دوبیتیها به شیوهی الفبایی، از “الف” تا “ی” تنظیم شدهاند.» و ادامه میدهد: « قالب دوبیتی، برای مخاطب عام، یک قالب شناخته شده و آشنا است، از همین روی من هم برای ارتباط بیشتر با مخاطب عام این قالب را برای سرودن انتخاب کردم.»
حمید نیک نفس وعدهی چاپ کتاب بعدی خود در همین حوزه را هم به ما میدهد: «حوزهی لهجههای بومی ظرفیت بالایی دارد و من یک مجموعهی دیگر را با محوریت ضرب المثلهای کرمانی آماده دارم که امیدوارم بزودی آمادهی چاپ شود.» او میافزاید: «در چغوک او چکو، بیشتر مخاطب محور بودهام و هدف اصلیام ثبت اصطلاحات کرمانی بودهاست با این هدف که در اذهان مخاطبها بماند، اما گمان میکنم، مجموعهی بعدیام که بر مبنای ثبت ضربالمثلها است، شاعرانگی قویتری دارد.» حمید نیک نفس پیش از این مجموعهشعری با عنوان “ساعت کلاغ” هم با “نشر نون” منتشر کرده است و از طرفی بنا بر تصریح خودش، در حدود ده هزار بیت طنز هم سرودهاست. این شاعر و طنز پرداز پرکار در پاسخ به این پرسش که شما چگونه وقت میکنید این همه شعر بنویسید میگوید: «من به جای نفس کشیدن شعر مینویسم.»
از او بابت چاپ شعرهای طنزش میپرسیم و پاسخ میشنویم: «امیدوارم بتوانم از بین شعرهای طنزم گزیدهای را که به ماهیت و تعریف واقعی طنز نزدیکتر است چاپ کنم و از فکاهه فاصله بگیرم. پایان بخش سخن، یک دوبیتی با لهجهی کرمانی است که حمید نیک نفس از چغوک او چکو برایمان میخواند.
عزیزم ورگلیدی، ور گلیدی / سه چار پن روزیه، ملم نمیدی / اگر ملم ندی، وامیسرنگم / حلالم کن شتر دیدی ندیدی
لازم به ذکر است که چغوک او چکو به معنی گنجشک خیس است.)