برای علی دهباشی / نور سیاه
احسان یارشاطر به خرد و انصاف و اعتدال نامبردار بود. در داوری غرض نداشت. وقتی می‌خواست کارنامهٔ کسی را ارزیابی کند، حسنات و سیئات او را پیش چشم می‌آورد و با توجه به امکانات و مقدورات، معدل کارنامه هر کس را می‌سنجید. اوضاع زمانه را نیز مدّ نظر داشت. یارشاطر کارهای بزرگ و مهم کرده بود و دشواری کار را می‌دانست.
دربارهٔ دهباشی خوب و بد بسیار گفته شده است. فهرست بالابلندی از نام بزرگان فرهنگ ایران می‌توان ترتیب داد که علی دهباشی را خادم فرهنگ ملی ایران می‌دانند.
احسان یارشاطر هم دربارهٔ دهباشی و بخارا و شبهای بخارا ابراز نظر کرده است. دهباشی بنا به ملاحظات معلوم نه برای یارشاطر و ایرانیکا شبی برگزار کرد و نه ویژه‌نامه برای یارشاطر منتشر کرد. حتما یارشاطر هم انتقادهایی به برخی کارهای دهباشی داشت اما در داوری خود معدل کارنامهٔ او را در نظر گرفته است. جایگاه کلی او را به عقیدهٔ خود نشان داده است.
«علی دهباشی هم یک مثال خوب دیگر است که به نظر من باید مجسمه‌اش را، مثل مجسمهٔ ایرج افشار، از طلا ریخت و حفظ کرد. دهباشی هم هوش ذاتی و درک طبیعی دارد و می‌داند تا کجا می‌تواند پیش رود که هم بخارا ادامه پیدا کند، هم شبهای بزرگ‌داشت اهل اندیشه و قلم برگزار شود، و هم ارزش‌ها حفظ شود. این کار دشواری‌ست. خیلی دشوارتر از این که کسی به دولت ناسزا بگوید یا بایستد و بگوید حق با من است و شما نمی‌فهمید و بعد برود زندان یا کشته شود»(احسان یارشاطر در گفتگو با ماندانا زندیان، لوس‌آنجلس، ۲۰۱۶،ص).
دهباشی عزیزم نظر یارشاطر را نوشتم تا بخوانی. تا روحیه و قوت بگیری و روزهای دشواری که در پیش داری را به سلامت بگذرانی. به یادت می‌آورم سخنان زرین‌کوب،موحد، مهدوی‌دامغانی، ایرج افشار، مهرداد بهار، سیدحسینی، شفیعی، باطنی، آشتیانی، شایگان، باستانی، ستوده، عدل، شرف، مسکوب، صنعتی، شجریان، بیضایی، دولت‌آبادی، انجوی،ریاحی، فاضل، دانشور، گلستان، سایه، خالقی‌مطلق و ده‌ها شخصیت فرهنگی برجسته را که قدرت را دانسته‌اند. به یادت می‌آورم که در تاجیکستان و هند و افغانستان چه مهربانانه از تو استقبال شد. یادت هست در شبهای بخارا در به قول افشار «ولایات»، مردم برایت چه می‌کردند؟
فقط به این دلنوازی‌ها فکر کن آقای دهباشی و جان بگیر و بر کرونا پیروز شو. زودتر خوب شو. خدا را چه دیدی. شاید در سال و قرن جدید به آرزویت رسیدی؛ شاید پول‌دار شدی و توانستی از پس هزینهٔ پست برآیی و تعداد زیادتری بخارا برای اهل فرهنگ افغانستان و تاجیکستان بفرستی. قوی باش آقای دهباشی.
https://t.me/n00re30yah.
