داستان های کودکی / محسن الوان ساز

شخصیت امروز ما نقشی است که از داستان های کودکی مان گرفته ایم.  کودکی ما با کارتون های مزخرف دهه شصت که همگی سرگذشت انسان های بدبخت بودند تباه شد داستان هایی هم که می خواندیم مشتی نصایح احمقانه در باب احتیاط ، احترام به والدین ، بچه خوبی بودن ، قناعت و صرفه جویی  و یا بدبختی هایی دیگر از جنس دخترک کبریت فروش بود. هیچ یک از این داستان ها عزت نفس، بلندپروازی ، تخیل ، ایستادگی، اعتراض و یا خوشبختی را تداعی نمی کرد شاید هم اتمسفر جامعه در دهه شصت به گونه ای بود که تمام انتخاب های ما مصیبت بار باشد. دسته ای دیگر از داستان ها هم بود که یک دختر یا پسر معمولی یا فقیر در پایان داستان موفق می شدند تا با فرزند زیبا و ثروتمند پادشاه ازدواج کنند و خوشبخت شوند! شاید به همین خاطر باشد که زندگی امروزمان را باور نداریم زیرا انتظار شاهزاده و پرنسس را داشتیم!

یک دسته دیگر از چرندیات کودکی داستان هایی درباره حیوانات با نتایج اخلاقی انسانی بود! مثلا شما گرگ را نماد درندگی ، الاغ سمبل حماقت ، روباه نماد هوش منفی و ... در نظر می گرفتید و بعد مکر و حیله و پولیتیک را در برابر معصومیت ، ذکاوت و شجاعت قرار می دادید و این معجون را به مغز کودک بی نوا حقنه می کردید. در آخر هم کلاغ هیچ وقت به خانه اش نمی رسید! جالب اینجاست که بیست سال بعد به این معترضید که چرا این آدم حیوانات را آزار می دهد یا برخی قومیت ها را مسخره می کند یا به دسته ای از آدم ها علاقه بیشتری دارد و از برخی دیگر متنفر است! چرا هیچ گاه برای کودک نمی گوییم که خرگوش مظلوم در داستان قبل که گرگ در پی کشتنش بود همان دزد مزرعه کشاورز است؟! گرگ اگر خرگوش را نخورد چه زهرماری باید تناول کند تا زنده بماند؟! 

کلیشه های ذهن امروز محصول قصه های دیروز است علم ، هنر و به طور کلی زندگی مفاهیمی است که از طریق ادبیات به ما منتقل می شود با نگاهی به اساطیر و مذاهب جهان این مطلب به وضوح قابل درک است در کتب مقدس از  داستان به عنوان قوی ترین راه ارتباطی استفاده شده است. اگر این کتب فقط حاوی یک سری دستورالعمل و بیان گزاره های اخلاقی بودند ( مشابه هزاران متن فلسفی باستانی دیگر) هیچ گاه مخاطبان  فراگیر نمی یافتند. ارتباط انسان با هستی از همین داستان ها آغاز می شود و مهم است که به عنوان یک راوی چه چیز را به کودک می گوییم و مهم تر از آن دانستن این نکته که داستان حاوی نتیجه اندیشه را در انسان می کشد بگذاریم تا کودک در ذهن خود به نتیجه برسد تا استقلال و تفکر در زندگی او معنا یابد.

دیگر نوشته های محسن الوان ساز در :

https://www.instagram.com/mohsen.alvansaz

به ابزورد بپیوندید 

https://telegram.me/joinchat/Bev08jvSuFlZGzq0QAKCbQ