.

.

نگاهی به زندگی و آثار «علیرضا طبایی» در سالروز تولدش



خبرگزاری شبستان: «علیرضا طبایی» شاعر، ترانه سرا و روزنامه نگار ایرانی و از پایه‏ گذاران جریان غزل نو، در 14 آذر 1323 در شهر شیراز دیده به جهان گشود. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشته ریاضی به پایان برد و در همین دوران با روی آوردن به سرایش شعر و فعالیت های ادبی، مقام اول رشته ادبیات و روزنامه نگاری را در سطح آموزشگاه‌های کشور کسب کرد. 


اولین مجموعه شعر او «جوانه‌های پاییز» نام دارد که در سال 1344منتشر شد و بزرگانی چون دکتر خانلری‌، شمیم بهار و فریدون مشیری بر آن نقد نوشتند‌.


طبایی در نیمه اول سال 1347 برای ادامه تحصیلات دانشگاهی راهی تهران شد و تا امروز در این شهر اقامت گزیده است‌. او تحصیلات خود را تا سطح کارشناسی ارشد در رشته ادبیات دراماتیک به پایان برد. از همین سال‌، مسئولیت اداره صفحات شعر مجله «جوانان امروز» را پذیرفت و در طول 14 سال‌، با انتشار اشعار شاعران جوانی که پایگاهی برای عرضه آثار خود نداشتند‌، بسیاری از شاعران مستعد آن روزگار و صاحب نام امروز را به جامعه ادبی معرفی کرد‌. او همچنین مدتی سردبیری «فصلنامه هنر» را نیز بر عهده داشت‌.


«از نهایت شب»، «خورشیدهای آن سوی دیوار»، «شاید گناه از عینک من باشد»، «مادرم ایران» و «تندر اما ناگهانی تر»، دیگر مجموعه های شعر این شاعر هستند.


طبایی همچنین ترانه های ماندگاری چون «طلسم آرزوها»، «کوچه میعاد»، «عشق تو نمی‌میرد»، «شهر فرنگه چشمات»، «مرد سرگردان»، «یاد آن شب‌ها»، «تنها با گل‌ها»، «دختر دریاها»، «آسمان آسمان»، «نگاهم با نگاهت قصه‌ها داره» و...سروده است که از سوی مشهورترین خوانندگان ایرانی اجرا شده اند.


«تاثیر مکان در شعر»، «بررسی کارنامه شاعران امروز»، «خلاقیت و شبه خلاقیت»، «تاریخچه تاتر و سیر تحولات آن در شیراز»، «بررسی تاریخچه و سیر تحولات نمایشنامه‌های منظوم در ایران» و...عنوان پژوهش های منتشرشده طبایی است.


«تندر اما ناگهانی تر»

مجموعه «تندر اما ناگهانی‏ تر» حدود نود غزل دارد که با زبانی زنده و متفاوت از زبان غزل کلاسیک سروده شده‏ اند و درونمایه اغلب آنها را مسایل اجتماعی و عاطفی شکل می‏ دهد و در حقیقت می ‏توان این مجموعه را کارنامه طبایی در عرصه غزلسرایی دانست.


«مادرم ایران»

مجموعه «مادرم ایران» مشتمل بر پنج شعر بلند نیمایی است که عبارتند از: «سیمای آریایی ایران»، «خلیج فارس»، «شیر شترخواران»، «بزرگ قبیله» و «مادرم، ایران». سروده‌های حماسی این کتاب، تاریخ ایران از آغاز شکل‌گیری تا زمان معاصر را در برمی‌گیرند و تلخ و شیرین‌هایی که بر این آب و خاک رفته است، روایت می کنند.


بخشی از قطعه شعر «خلیج فارس»

خلیج فارس

نگین شعر بر انگشتر مینایی ایران

کتاب نیلگون رازهای سینه تاریخ

رواقی آبگون،

- دهلیز قلبی پرتپش، جوشنده جاویدان

قدم‌گاه غرور و اقتدار پارس

سریر پایتخت شوکت دریایی ایران زمین،

از مشرق تاریخ تا امروز

گذرگاه شرف، آوند خون گرم در رگ‌های ایرانشهر...


«شاید گناه از عینک من باشد»

این مجموعه از 2 دفتر تشکیل شده است؛ دفتر اول «شیوایی‌ها»، مجموعه ای از غزل های مدرن این شاعر است و دفتر دوم «نیمایی‌ها» که سروده های نیمایی طبایی را دربر می گیرند. «شاید گناه از عینک من باشد» در سال 1385 به عنوان برترین مجموعه شعر، جایزه «کتاب سال شعر خبرنگاران» را دریافت کرد.

غزلی از این مجموعه را مرور می کنیم:


با خود می اندیشم که آیا بار دیگر باز می آید

یا عمر من روزی اگر برگشت تا آن روز می پاید؟


گیرم که باز آمد ولی آیا کدام افسون تواند بود

تا جای پای سال های رفته را از چهره بزداید؟


ترسم مرا در بارش این برف ناهنگام نشناسد

یکباره در خود بشکند ناباورانه دست و لب خاید


برگیرد از تن جامه پندار را در تلخی باور

خواهد خطوط یاس را با طرح لبخندی بیاراید


این برف را دیگر سر بازایستادن نیست... می پرسد

دستان زالی کو که این برفینه موها را بپیراید


با پای سربی سال های انتظارآلود اگر طی شد

آیا زمان این آدمی خوار سترون خو، چه می زاید؟


جز یادی آن هم دور و مبهم از عبور ما نخواهد ماند

این سان که این گردونه با دندانه های مرگ می ساید


«بررسی نمایشنامه‌های منظوم ایرانی از آغاز تا امروز»


این کتاب تاریخچه‌ و سیر تحول نمایشنامه‌های منظوم در ایران از قبل از اسلام و خصوصا از مشروطه به این‌سو را دربر می‌گیرد.در این اثر علاوه بر ارایه کتابشناسی این نمایشنامه‌ها، مولف به معرفی، نقد و تحلیل تمامی نمایشنامه‌های منظوم و آهنگین در تاریخ ادبیات ایران پرداخته است.


علیرضا طبایی، شاعری است که شاعرانه زندگی می کند و برای شعر و ادبیات معاصر ایران زحمات زیادی متحمل شده و کارهای ماندگاری از خود بر جای گذاشته است. بنابراین جا دارد که به پاس همه شعرهای زیبای این شاعر خوب و دوست داشتنی، روز تولدش را به او خجسته باد بگوییم و برایش تندرستی و طول عمر آرزو کنیم.